Turizm Ekonomi
Turizmde bugüne kadar 2019 yılının veri olarak kabul edildiğini ancak bundan sonra veri yılı olarak 2024 yılının alınması gerektiğini belirten Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu “Biz 2024 yılında çok başarılı bir sezon geçirmişiz Antalya verileri açısından baktığımızda dün itibari ile 2024 yılı ile 25 yılı hemen hemen aynı seviyede olduğunu görüyoruz.” dedi.
“Kamu bir an önce toplantı seminer turizmine destek vermeli”
Antalya’da ilk 3 ayın çok zorlu geçtiğine dikkat çeken Kavaloğlu “Burada Paskalya’nın Mart’tan Nisan’a kaymasının, tasarruf tedbirlerinden dolayı kamu gruplarının gerçekleşmemesi MICE gruplarının minimum seviyede kalması nedeniyle çok kötü bir kış sezonu geçirdik. Tabii ki kışın Antalya’yı tercih eden ve uzun süreli kalan bir turist profili de var ama bu profil de Antalya 10. 15. 20. defa gelen turistlerden oluşuyor. Sayıları da yavaş yavaş azalıyor. Dolayısıyla kış için turizmi çeşitlendirmeye çok özen göstermeliyiz ve gerçekten özellikle kamunun bir an önce toplantı seminer turizmine destek vermesi gerekiyor bu benim şahsi düşüncem.” diye konuştu.
“Fiyatlar sadece Türkiye’de artmadı”
Türkiye’deki otel fiyatlarının yüksek olmadığını ileri süren AKTOB Başkanı “Beş sene önce pandemi döneminde iki yıl boyunca Türkiye’deki fiyatlar yurt dışına göre hiç değişmedi. 2022, 2023 ve 2024 yıllarındaki çift haneli fiyat artışları yaşandı. Tabii ki bu Avrupa’nın ve Rusya Ukrayna savaşının devam ettiği bir ortamda Rusya’nın kabul edebileceği fiyatlar değil. Mevcut fiyatlar sistemi zorluyor. Biz AKTOB olarak Alman istatistik kurumu Statista’yı takip ediyoruz. Orada da paket turlardaki fiyat artışına çok vurgu yapılıyor fiyatların arttığı tek ülke Türkiye değil. İspanya’nın, Yunanistan’ın da fiyatları arttı.” ifadelerini kullandı.
“Kısalan tatil süresi 1 milyon turiste bedel”
Tur operatörlerinin misafirlerin beklentilerinin üzerinde fiyat artışı olduğunu düşündüğünü kaydeden Kavaloğlu “Ben böyle düşünmüyorum. Netice itibari ile hepimiz bir işletmenin başındayız. Bu işletmelerin başındaki insanlar önce ülkenin, sonra destinasyonun, sonra o bölgenin o şehrin ve en son olarak da o otellerin pazarlamasını yapıyorlar. Yani herkes kendi pazarlamasını yapıyor neticede. 17 milyon turist alan bir kentten bahsediyoruz. Buradaki problem insanlar bu fiyat artışlarını belli anlamda göğüslediler ancak tatil süreleri kısaldı. Tatil süreleri 2023-24 döneminde bir tam gün, 2024-25’te yarım gün azaldı. Tatil süresindeki bu azalma neredeyse 1 milyon kişiye bedel. Bir de elbette turizm konutlarının sistemin içerisine girmesi meselesi var. Devlet bu konuda elinden geldiği kadar tedbirli olmak istiyor ama ev satın alan yabancılar var ve tatillerini evlerde geçiren insan sayısı hiç de az değil. Bana göre 1-1,5 milyon insan tatillerini evlerde geçiriyor. Antalya’da turizm konutları çok ciddi anlamda bir veri bizim için. Dolayısıyla Antalya’daki doluluk kente gelen kişi sayısıyla alakalı değil.” dedi.
“Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail nedeniyle Antalya 3,5 milyon kayıp yaşadı
Rusya-Ukrayna savaşı ile İsrail’in bölgede yarattığı gerilimin devam ettiğine dikkat çeken Kaan Kavaloğlu, değerlendirmelerine şu sözlerle devam etti:
Antalya’nın sadece bu üç devletin yaşadığı gerilimden dolayı kaybı 3-3,5 milyon. Yani Antalya’da 3-4 milyonluk kayıp yaşandı ve bunun yerine İngiltere gibi Polonya gibi Romanya gibi yeni pazarların girdiği dönemden bahsediyorum. 2025 sezonunda Kazakistan dışında pazarların +- %1 değiştiğini görüyoruz. Yani Antalya’nın ziyaretçi sayısında bir stabilizasyon var. Ben bu 17 milyon rakamını önemsiyorum. 17 milyon rakamı bizim artık baz alacağımız bir rakam. Bir anda savaş ve etrafımızdaki jeopolitik gerilimler bitmezse, bence kısa vadede bu sayının üzerine çıkma şansımız çok yok.
“Karlılık düştüğü için artık Antalya’da yatak arzı artmaz”
Son 3-4 yılda Antalya’ya 50 bin ilave yatak gelmiş. Bu karlılıkların düşmesiyle, Antalya’da artık yatak arzının artacağını düşünmüyorum. Artık artması da gerekmiyor. Yatak sayısındaki stabilizasyon sektöre nefes aldıracak. Dolayısıyla Antalya’ya 1-2 yıl ilave yatak kapasitesinin gelmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Sadece biz değil, aklı selim olan herkes böyle düşünüyor.
“2026’da fiyatlar yüzde 5-7 artar”
2026 yılında fiyatlarda yüzde 5-7 arasında artış olacak. Devletin sabit kur politikasının devamlılığını düşünürsek, tabii ki çok zor dönemler geçireceğiz. Yani Türk lirasında sabit maliyetlerin %60-70 arttığı yerde kurun sadece yüzde 20-25 yükselmesi fiyatların da yüzde 5-7 arasında yükselmesi karlılıkları çok ciddi anlamda geriye itecek.
“Reeskont kredileri turizme de verilmeli”
Sabit kur politikasının ihracatçıyı ve turizmciyi çok zor duruma soktuğuna inanıyorum. Rakibimiz olan ülkeler finansmanla çok kolay uğraşıyorlar ve kârlı dönemler geçiriyorlar. Bu dönemde de otellerini yeniliyorlar, diri tutuyorlar. Bizim de bu anlamda finansmana ulaşma ile ilgili devletten bazı beklentilerimiz var. Turizmin de bir milli sektör olduğunu düşünürsek, o kadar düşük olmasa da, tarımda uygulanan reeskont kredileri otel yenilemeleri için de verilebilir.
“Antalya 17 milyondan geriye düşmez”
1026 yılında bir stabilizasyon bekliyorum. Antalya’da 17 milyon seviyesine devam edecek. Bazen uçak iptalleri falan gibi haberler çıkıyor ama bunlar çok doğruyu yansıtmıyor. Hava yolları da ticari işletmeler. İyi gitmeyen destinasyonlardan köpüklü kapasiteyi çekiyorlar. İyi giden destinasyonlarda hiçbir azalma yok. İskandinav ve Baltık pazarlarındaki uçaklarda arz artışı yaşanacak. Antalya artık 17 milyondan geriye adım atmaz.”