Deloitte’un Eylül ayını kapsayan Tüketici Güven Endeksi (Consumer Tracker), İngiltere’de genel tüketici güveninin 0,4 puan artarak eksi yüzde 10’a yükseldiğini ortaya koydu. Bu artış, bir önceki çeyrekte yaşanan keskin düşüşün ardından geldi.
İstihdam güveni artarken gelir endişesi büyüyor
Araştırmaya göre, iş güvencesine yönelik güven 1,2 puanla en yüksek artışı gösterdi. Ancak tüketicilerin hane halkı harcanabilir geliri konusundaki güveni 0,5 puan düşerek eksi yüzde 28’e geriledi; bu oran yıllık bazda 5,7 puanlık bir azalmaya işaret ediyor.
Ekonomiye güven iki yılın en düşük seviyesinde
İngiltere ekonomisine yönelik genel güven iki yılın en düşük seviyesi olan eksi yüzde 64’e düştü. Bu oran, son olarak 2023 yazında, enflasyonun zirve yaptığı dönemde görülmüştü.
Harcamalarda temkinli yaklaşım
Tüketicilerin harcamaları hem zorunlu hem de isteğe bağlı kategorilerde azaldı. Ekonomi hakkındaki güven bir önceki çeyreğe göre 13 puan, geçen yıla göre ise 26 puan düşüş gösterdi.
Kişisel algılarda iyileşme sinyali
Araştırmada tüketicilerin borç yönetimi konusundaki güveni 0,6 puan, sağlık ve genel yaşam memnuniyeti algısı da 0,6 puan arttı. Deloitte İngiltere Tüketici İçgörüleri Lideri Céline Fenech, “Tüketici güvenindeki artış sevindirici, ancak genel tablo karmaşık. Birçok gösterge geçen yıla göre hâlâ daha düşük,” dedi.
Zorunlu harcamalar yükseliyor
Verilere göre isteğe bağlı harcamalar çeyrek bazında 0,6 puan, yıllık bazda ise 1,3 puan azaldı. Tatil ve otel harcamalarında düşüş 2,6 puanı buldu. Buna karşın zorunlu harcamalar geçen yıla göre 1,1 puan arttı. En büyük artışlar enerji faturalarında (yüzde +6,5), gıda alışverişinde (yüzde +5,6) ve günlük ev eşyalarında (yüzde +5,3) görüldü.
“Taktiksel tüketim davranışı” yaygınlaşıyor
Deloitte İngiltere Perakende Başkanı Oliver Vernon-Harcourt, “Tüketicilerin harcanabilir gelir konusunda daha az iyimser olması anlaşılabilir. Birçok kişi artık alışverişte daha ucuz seçeneklere yöneliyor veya bazı harcamalardan tamamen vazgeçiyor,” dedi.
Ekonomik toparlanma için umut 2026’da
Deloitte İngiltere Başekonomisti Ian Stewart, “Yüksek enflasyon ve ekonomik belirsizlik tüketici ruh halini baskılıyor. Ancak enflasyonun düşmesi ve faiz oranlarının daha da gerilemesi, tüketici güveninin yeniden canlanması için en güçlü umut,” ifadelerini kullandı.
Araştırma, 12-14 Eylül tarihleri arasında YouGov tarafından 3 bin 200 İngiliz yetişkin ile gerçekleştirildi.
