Ulaştırma ve Turizm Komitesi tarafından hazırlanan ve Avrupa Parlamentosu’nun oylamasına sunulması beklenen teklif, yolcu haklarını güçlendirmeyi hedefliyor. Ancak bu teklif, özellikle seyahat acentelerini doğrudan ilgilendiren bazı maddeler nedeniyle sektör genelinde ciddi endişe yaratmış durumda.
Daha fazla hak, daha hızlı geri ödeme
Yeni düzenleme; farklı ulaşım modlarını birleştiren seyahatlerde (örneğin uçak + tren veya otobüs) yolculara daha fazla hak tanımayı, bilet iptali durumunda daha hızlı geri ödeme süreçleri oluşturmayı ve hizmetin aracılar yoluyla alınması halinde bile yolcunun mağduriyetini önlemeyi amaçlıyor. Planlanan sistemde; standart bir geri ödeme başvuru formunun, iptal veya aksama durumunda 48 saat içinde doldurulup iletilmesi gerekiyor. Acentelerin ödemeleri 14 gün içinde yapması, taşıyıcıların da acentelere geri ödemeleri yaklaşık bir hafta içinde gerçekleştirmesi öngörülüyor.
12 yaş altına ücretsiz koltuk
Ayrıca 12 yaş altı çocuklar için ücretsiz koltuk rezervasyonu, 7 kilogram el bagajı hakkı, fiyat ve komisyon yapısının şeffaf şekilde sunulması gibi ek önlemler de taslağın içinde yer alıyor. 60 dakikayı aşan gecikmelerde yemek, içecek ve gerektiğinde konaklama hakkı gibi haklar da bu kapsama dahil.
Rezervasyon iptal edilince komisyon da iptal edilecek
Ancak teklifin en çok tepki çeken maddesi ise “Taşıma hizmeti iptal edilirse, yolcunun yalnızca bilet ücretini değil, seyahat acentesine ödenmiş olan komisyonu da geri alabilmesi.” Bu durum, hizmeti gerçekleştirmeyen taşıyıcıdan çok, aracılık eden seyahat acentelerinin maddi yük altına girmesi anlamına geliyor.
Düzenleme acenteleri mali açıdan zora sokacak
Avrupa Seyahat Acenteleri ve Tur Operatörleri Konfederasyonu (ECTAA), bu hükme sert tepki gösterdi. Avrupa genelinde 80 binden fazla seyahat şirketini temsil eden ECTAA’ya göre bu düzenleme, acenteleri mali açıdan zora sokacak. ECTAA, sektördeki acentelerin %98’inin küçük ve orta ölçekli olduğunu hatırlatarak, bu kesimin varlığının tehdit altında olduğuna dikkat çekti.
Taşıma iptal edilse de planlama, danışmanlık ve rezervasyon hizmeti veriliyor
ECTAA yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Acenteler; planlama, danışmanlık, rezervasyon yönetimi ve müşteri hizmeti gibi görevleri baştan sona yerine getiriyor. Bu hizmetler, taşıma iptal edilse bile veriliyor ve dolayısıyla karşılığının ödenmesi gerekir. İptal sorumluluğu taşımayana komisyonu geri ödetmek, adil değil.”
Verilmiş hizmetin karşılığını iade etmeye zorlamak haksızlık
ECTAA Başkanı Frank Oostdam da bu yaklaşımı “haksızlık” olarak niteleyerek, "Verilmiş bir hizmetin karşılığını iade etmeyi zorunlu tutmak kabul edilemez. Seyahat acenteleri görevini yerine getirmişse, komisyonlar iade edilmemelidir" dedi. Oostdam ayrıca, halihazırda düşük kâr marjlarıyla çalışan acentelerin bu baskı altında dayanamayabileceği uyarısında bulundu.
Turizmde Avrupa’nın rekabet gücünü zayıflatabilir
Turizm sektörü temsilcileri de söz konusu geri ödeme zorunluluğunun, uygun fiyatlı tatil arayan tüketicileri caydırabileceğini ve Avrupa’nın turizmdeki rekabet gücünü zayıflatabileceğini ifade ediyor. Kısıtlı kadrolarla faaliyet gösteren küçük acentelerin kısa sürede geri ödeme yapma zorunluluğuna uyum sağlayamayacağı da belirtiliyor.
Taşıyıcıların kusuru seyahat ace telerine yükleniyor
Avrupa Birliği'nin yolcu haklarını güçlendirme hedefi, sektörün operasyonel gerçekleriyle çatışma içinde. Acenteler, hem seyahat planlamasında hem müşteri ilişkilerinde kritik rol oynarken, taşıyıcı firmaların kusurlarından dolayı mali yükümlülük altına sokulmaları, sektörde derin endişe yaratıyor. ECTAA, yapılacak oylamanın yalnızca yolcu memnuniyeti değil, aynı zamanda sektörün sürdürülebilirliği açısından da dengeli bir çözüm üretmesini talep ediyor.
Avrupa seyahat sektörünün geleceği açısından kritik önem taşıyan bu oylama, AB’nin yolcu haklarını genişletme hedefi ile acentelerin finansal gerçekleri arasında nasıl bir denge kuracağını da gösterecek.
