Son dönemde Ukrayna’daki savaş da bu kırılganlığı açıkça ortaya koydu. Avrupa, dünyanın en çok tercih edilen destinasyonlarından biri olmasına rağmen, güvenlik algısı ile pazar çeşitliliğini dengeleme konusunda ciddi sınav veriyor.
Ukrayna krizi: Pazarların ve algıların değişimi
Ukrayna’daki savaş, özellikle Rus turistlere bağımlı olan Türkiye ve Yunanistan gibi destinasyonları olumsuz etkiledi. Yaptırımlar ve seyahat kısıtlamaları Rusya pazarını büyük ölçüde kapatırken, Doğu Avrupa’da da güvensizlik algısı oluştu. Bu nedenle Polonya ve Baltık ülkeleri, kendilerini risklerden uzak bir imajla tanıtmak için kampanyalar başlattı.
Buna karşılık, birçok Avrupa ülkesi ABD ve Latin Amerika pazarına yöneldi. Bu bölgelerden gelen turistler daha uzun konaklıyor ve daha yüksek harcama yapıyor. İspanya ve İtalya gibi ülkeler, döviz kurları ve artan transatlantik uçuşların avantajıyla kültür ve gastronomilerini öne çıkararak bu pazarı hedefliyor.
İsrail saldırganlığının sektöre etkileri
Orta Doğu’daki istikrarsızlık da turizmi sürekli etkiliyor. İsrail’in Gazze’ye ve bölgeye dönük saldırganlığı rezervasyon iptalleri, artan sigorta maliyetleri ve hava ulaşımında aksaklıklara yol açıyor. Bu nedenle Tunus gibi Akdeniz destinasyonları turist kaybederken, Portekiz gibi “daha güvenli” kabul edilen ülkeler öne çıkıyor. İspanya, Yunanistan ve Portekiz’in güvenli liman algısı, 2016 Brüksel saldırılarında olduğu gibi, günümüzde de talebi şekillendiriyor. Tek bir olumsuz sosyal medya paylaşımının bile rezervasyonları sarsabilmesi, güvenlik algısının önemini bir kez daha kanıtlıyor.
Değişen kaynak pazarlar
Küresel turizmde kaynak pazar dengeleri de değişiyor. Pandemi öncesi liderliği üstlenmesi beklenen Çin, halen tam toparlanmış değil. Tüketici harcamalarındaki zayıflık bunda etkili. Buna karşılık, ABD ve Latin Amerika pazarları güçlü performans sergiliyor. Roma gibi şehirler bu bölgelerden gelen yüksek harcama potansiyelli ziyaretçileri çekiyor. Avrupa içi seyahatler ise küresel kriz dönemlerinde bir denge unsuru olsa da uzun mesafeli turistler kadar kârlı değil.
Avrupa’nın dayanıklılık stratejileri
Avrupa ülkeleri, istikrarsızlığın olumsuz etkilerini azaltmak için şu stratejilere ağırlık veriyor:
• Pazar çeşitliliği: Tek bir kaynağa bağımlılığı azaltmak.
• Güvenlik iletişimi: Güven inşa edecek önlemler ve kampanyalar yürütmek.
• Yurtiçi turizmi teşvik: Kriz dönemlerinde talebi canlı tutmak.
• Dijital ve esnek uygulamalar: Rezervasyon trendlerini izlemek, esnek politikalarla hızlı uyum sağlamak.
Hem termometre hem de iyileşmenin dinamosu
Turizm, küresel krizlerin etkilerini en hızlı hissettiren sektörlerden biri olduğu kadar, toparlanmanın da lokomotifi olabiliyor. Avrupa’nın güçlü altyapısı ve çeşitliliği, sektöre direnç kazandırıyor. Güvenliği önceleyen, hızlı uyum sağlayan ve pazar çeşitliliğini artıran destinasyonlar öne çıkarken, bu adımları atmayanlar geride kalma riski taşıyor.
Turizm, bir yandan sorunların göstergesi, diğer yandan da ekonomik toparlanmanın güçlü bir motoru olarak belirsiz zamanlarda da önemini korumayı sürdürüyor.
