6 Mayıs akşamı Moskova ve bazı Rus şehirlerindeki havalimanlarında yaşanan insansız hava aracı (İHA) saldırısı tehdidi, hava ulaşımında büyük çaplı aksamalara neden oldu. Vnukovo, Jukovski, Domodedovo ve Şeremetyevo havalimanlarında uçuşlar geçici olarak durdurulurken, Soçi, Kazan, Kirov ve Nijnekamsk havalimanları da benzer şekilde kapatıldı.
Söz konusu durum, en az 350 uçuşun iptal edilmesine veya ertelenmesine ve yaklaşık 60 bin yolcunun seyahat planlarının altüst olmasına yol açtı. Özellikle İstanbul ve Dubai aktarmalı uçuşları tercih eden turistler bu krizden ciddi şekilde etkilendi. 8 Mayıs’ta da seferlerde zincirleme gecikmelerin sürmesi bekleniyor.
7 Mayıs sabahı havalimanlarındaki durum
Vnukovo Havalimanı’nda sadece 16 saatlik bir zaman diliminde yaklaşık 50 uçuş iptal edilirken, Şeremetyevo’da 40, Domodedovo’da ise 20 uçuş gerçekleştirilemedi. Özellikle Antalya, Bodrum, Dalaman, Dubai ve Belgrad gibi turistik destinasyonlara yapılan seferler ciddi biçimde etkilendi. Ortalama kalkış gecikmesi 3 saat, varış gecikmesi ise 20 dakika olarak kayda geçti.
Turistlerin hakları ve hukuki durum: Yolcular ne talep edebilir?
Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) ve birlik bünyesindeki hukuk servisi, yaşanan aksaklıklar nedeniyle mağdur olan yolcuların hangi haklara sahip olduğu konusunda açıklamalarda bulundu. ATOR Hukuk Servisi Başkanı Nadejda Yefremova, 6–7 Mayıs’taki gecikme ve iptallerin, hava yolu şirketleri ya da tur operatörlerinin kontrolünde olmayan mücbir sebeplerden (örneğin İHA saldırısı tehdidi) kaynaklandığını belirtti.
Buna rağmen, Rusya Federasyonu Hava Kanunu'nun 120. maddesi ve Federal Havacılık Kuralları uyarınca, yolcular bazı temel haklara sahiptir. Uçuşun gecikmesi hâlinde:
* 2 saati aşan gecikmelerde içme suyu,
* 4 saati aşan gecikmelerde sıcak yemek,
* Gece 6, gündüz 8 saatten fazla gecikmelerde otel konaklaması,
* Ayrıca uçuşa ilişkin detaylı bilgilendirme ve destek hizmetleri ücretsiz sağlanmalıdır.
Yefremova ayrıca, bireysel veya tur paketi içinde alınmış olması fark etmeksizin, yolcu ile havayolu arasında bir taşıma sözleşmesi doğurduğunu ve bu sözleşme kapsamında hakların geçerli olduğunu vurguladı.
Sigorta ve tur paketlerinde geri ödeme durumu
Sigorta şirketi Euroins, genişletilmiş (Optima) sigorta paketlerinde, 3 saati aşan gecikmeler için 50 ABD doları tutarında tazminat ödemesi yapılabildiğini belirtti. Gecikmenin nedeni dikkate alınmaksızın bu ödeme yapılabiliyor.
Tur operatörleri ise hukuken havayolu taşıması sağlamadıkları için doğrudan geri ödeme yükümlülüğü altında değiller. Ancak çoğu operatör, müşterilerin zararını en aza indirmek için esnek çözümler sunuyor. Tatilini iptal etmek isteyen turistlere, "gerçekleşen harcamalar" düşüldükten sonra geri ödeme yapılabiliyor. Ayrıca, bazı durumlarda otel ve diğer hizmet sağlayıcılarla iletişime geçilerek fiyat indirimleri veya ek hizmet teklifleri de sunulabiliyor.
Sadece Dışişleri Bakanlığı ve Ekonomik Kalkınma Bakanlığı'nın bir ülkeye seyahati resmi olarak “güvenlik riski” olarak ilan etmesi durumunda, tur ücretinin tamamının iadesi mümkün oluyor.
Ulaştırma Bakanlığı’ndan havalimanlarına ve havayollarına uyarı
Rusya Federasyonu Ulaştırma Bakanlığı, yaşanan kriz sonrası havayolu şirketleri ve havalimanlarıyla acil bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda, şirketlerden fiyat politikalarını gözden geçirmeleri, kriz yönetimi için yeterli personel ve yedek uçak hazırlıkları yapmaları, çağrı merkezlerini etkinleştirmeleri ve yolcuları gecikmeler hakkında zamanında bilgilendirmeleri talep edildi.
Her ne kadar ilgili tüm kurumlar krizi kontrol altına almak için çaba göstermiş olsa da, yaşanan aksaklıklar ve yolcu mağduriyetleri sektördeki kriz yönetimi hazırlıklarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Kaynak: ATOR Bülteni
