Turizm Ekonomi
Dalaman, en büyük pazarı olan İngiltere’de her geçen yıl geriliyor. Uçak şirketlerinin 2026 planlamaları, daralmanın yeni yılda da süreceğini gösteriyor. Gatwick’ten operasyonlara başlayan Jet2’nun Türkiye’de sadece Antalya’ya ve haftada yalnızca 3 frekans uçuş planlaması da ülke ölçeğinde bir gerileme veya duraksamaya işaret ediyor.
İngiltere pazarında Türkiye uzmanı olarak faaliyet gösteren Caria Holidays’in Genel Müdürü Engin Sertoğlu, pazardaki son durumu Turizm Ekonomi’ye değerlendirdi.
“Otelciler yüksek sezonda İngiltere’yi satışa kapatıyor”
İngiltere turizm pazarında Dalaman’ın azalırken Antalya’nın arttığını belirten İngiltere merkezli Caria Holidays’in Genel Müdürü Engin Sertoğlu, satışların Dalaman’dan (Marmaris, Fethiye) Antalya’ya kaydığını ifade etti. Sertoğlu, “Tur operatörleri, Marmaris ve Fethiye gibi destinasyonlarda doluluklardan dolayı yüksek sezonda koltukları doldurmakta güçlük çekiyorlar. Çünkü yüksek sezonda diğer destinasyonlar da bastırıyor ve fiyatlar İngiltere pazarındakinden bir tık daha yüksek olunca otelciler İngiltere’ye ‘stop sale’ çekip diğer destinasyonlardaki satışları açıyor. Böyle olunca günün sonunda tur operatörleri de mutlu olmuyor. Bu firmalar uçakçı ve günün sonunda o koltukların dolması gerekiyor. Otelciler de kendilerince haklılar. Sonuçta sezonları kısa ve kim daha iyi fiyat verirse ona satıyorlar. Ancak bu durum Dalaman’ı İngiltere’de her sene geriye çekiyor.” diye konuştu.
“İngiliz operatörler Dalaman’daki ürün sayısını azaltıyor”
Yaşanan bu sıkışmadan dolayı İngiliz tur operatörlerinin Dalaman’daki ürün sayısını azaltmaya başladığını kaydeden Engin Sertoğlu, “Marmaris’teki o eski apartlar, bir ara gayrimenkulün yükselişe geçmesiyle, apartmanlara dönüştü. Apartçılık para kazandırmamaya başlayınca herkes apartları yıkıp apartman yaptı veya apartları apartmana dönüştürdü. Haliyle orada bir ürün sıkışması oluştu ve iş Antalya’ya kaymaya başladı. Bizde de durum aynı. Türkiye’deki işimizin şu anda yüzde 80’i Antalya.” değerlendirmesini yaptı.
Yüksek yeme-içme fiyatları da rol oynuyor
İngiltere pazarında Dalaman bölgesine dönük talep düşüşünde yüksek yeme-içme fiyatlarının da etkili olduğuna dikkat çeken Sertoğlu, “Antalya’daki her şey dahil otellere giden misafir sabit bir ödeme yapıyor ve başka harcama yapmıyor. O anlamda Türkiye şu anda benim için de pahalı bir ülke. Eskiden iki kişi 80 pound’a yediğimiz yemeği şimdi 250 pound’a yiyoruz. Aynı şey turist için de geçerli. Öte yandan Antalya da ucuz bir destinasyon değil ancak oradaki otellere giden İngiliz turistler, ödedikleri paranın karşılığını aldığını düşünüyor. Ancak Marmaris’e gittiğinde kafasında bir tatil bütçesi oluşturamıyor çünkü dışarısı çok pahalı. Esasında bu durum sadece Marmaris için değil, Türkiye’nin her yeri için geçerli. Döviz artmayınca alım gücü düşüyor.” dedi.
“Apartlarla 3 ve 4 yıldız her şey dahil otelleri artık pazarlamıyoruz”
Caria Holidays olarak aldıkları kararla apart, 3 yıldızlı ve 4 yıldızlı ürünlere girmeme kararı aldıklarını belirten Sertoğlu, “Caria Holidays’in ürünlerini Hays Travel gibi büyük acente zincirleri de satıyor. Bu yıl aldığımız kararla apartlar ile 3 ve 4 yıldızlı otelleri, oda-kahvaltı apartları ve self-catering apartmanları programımızdan çıkardık. Çünkü satış sonrası ciddi sorunlar yaşıyoruz. Özellikle her şey dahil 3 ve 4 yıldızlı otellerde hizmet ve servis kalitesi çok düşük. Bütçeyi tutturabilmek için neredeyse müşteriye musluktan su verecekler. Bu sefer de müşteriden reklamasyon alıyoruz. Bizim aldığımız reklamasyonun 100 bin katını TUI ve Jet2 Holidays alıyordur.” şeklinde konuştu.
“Sattığınız ürün baş ağrısına dönüşüyor”
Müşterinin yazdığı şikâyet mektubuna anında 100 pound’luk çek gönderdiklerini kaydeden Sertoğlu, “Yeter ki konu büyümesin. Çünkü konu ilerlediğinde biz her hâlükârda kaybediyoruz. Konu Tüketici Hakem Heyeti’ne gittiğinde kazanma ihtimalimiz yüzde 1’dir. Biz ne yapıyorsak TUI veya Jet2 Holidays de aynısını yapıyor; ya bir voucher veriyorlar ya da başka bir promosyon teklif ediyorlar. Baktılar çözülmüyor, bu kez para teklif ediyorlar. Bu durumda sattığınız ürün bir yana, onun baş ağrısıyla uğraşmak ayrı bir iş hâline geliyor.” dedi.
“Dalaman’da kaliteli otel sayısı yetersiz”
Ege’de sezonun kısa olduğunu, bu nedenle otellerin yeterince para kazanıp kendini yenileyemediğini belirten Engin Sertoğlu şöyle devam etti:
“Şimdi Antalya’daki gruplar yavaş yavaş Ege’ye de girmeye başladı. Barut ve Akra grupları orada tesisler yaptılar. Liberty’ler de üst kalitede yatırımlar yapıyor. Ancak bunların sayısı şu anda çok yetersiz. Yüksek sezonda gelmesin, düşük sezonda gelsin diyemezsiniz. İngiliz tur operatörlerinin tam para kazanacağı yaz sezonunda ‘Ürdün pazarı geldi, Lübnan pazarı geldi’ diyerek İngiliz pazarını satışa kapatırsanız olmuyor. Marmaris’te toplasanız 10 tane 5 yıldızlı tesis çıkmaz. Onlar da haklı olarak kısa sezonda para kazanmaya çalışıyor ve daha iyi fiyat veren pazarlarla çalışıyor.”
“Portekiz’e giden golf turisti Belek’tekinden daha fazla ödüyor”
“Türkiye’deki turizm ürünleri pahalı gibi duruyor ama Portekiz’e giden golf profesyonelleri, konaklama artı dışarıda yeme-içmeye toplamda Belek’tekinden daha fazla para harcadıklarını söylüyor. Portekiz’i 1.000 pound’a, Türkiye’yi 2.000 pound’a satın alıyorlar ama Portekiz’de en az 1.000 pound da yeme-içmeye harcıyorlar. Yani Belek’i daha pahalıya alıyorlar ama günün sonunda Portekiz’de harcadıkları para Belek’tekinden fazla. Bu nedenle Türkiye’ye gelmekten mutlular. Ancak İspanya ve Portekiz gibi destinasyonların en büyük avantajı uçak maliyetlerinin düşük olması.
Gatwick’ten operasyonlara başlayan Jet2’nun İspanya ve Yunanistan’a çok sayıda hat ve frekans planlarken Türkiye’de sadece Antalya’ya ve sadece 3 frekans planlamasını da değerlendiren Sertoğlu, “Bu demektir ki Jet2 Dalaman’ı ikinci plana atmış. Belli ki burayı satmakta zorlanıyorlar. Bir de uçağı daha fazla çevirmek istiyorlar. Ne kadar kısa destinasyon, o kadar çok uçuş. Uçuş süresi de ayrı bir handikap.” dedi.
“Freebird İngiltere’den çıktı, SunExpress kapasite düşürdü”
Sertoğlu, İngiltere pazarında Türkiye’yi 2026 sezonunda nelerin beklediğine ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“2026 yılında Türkiye açısından İngiltere’de bir büyüme olmayacak. 2025’teki kadar paks yaparsak başarıdır. Bilindiği üzere TUI artık Freebird ile çalışmıyor. Freebird tarifeli uçuyordu ancak o da İngiltere operasyonlarını tamamen sonlandırdı. Londra-Gatwick’teki slotlarını bırakmamak için çok uğraştılar ama olmadı.
Şimdi kış sezonunda da sorun yaşıyoruz. SunExpress, beklediğini alamadığı için kış sezonu için çok sayıda frekans iptal etti. Londra-Antalya uçuşları oldukça azaldı. Bizim golf rezervasyonları da bundan biraz etkilendi.
İngiltere’de her şey günlük gülistanlık değil; enflasyon ve gelir daralması var. Bu gelir daralması İngilizleri etkiliyor; daha ucuz destinasyonlara yönelmeye çalışıyorlar ya da hiç gitmiyorlar.
Biz 2026 için ciroyu ve kârlılığı sabit tutmayı hedefliyoruz. Paks düşsün… Antalya’yı sattığınız zaman ister istemez ciro artıyor ama pakslarda düşüş yaşanıyor.”
