Gazeteci Alican Uludağ, 78 kişinin ölümüyle sonuçlanan Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel yangını faciasıyla ilgili önemli bir bilgiye ulaştı. Uludağ’ın X hesabından yayınladığı özel haberine göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı kontrolörlerince yangından 36 gün önce (16 Aralık 2024) hazırlanan rapor dava dosyasına girdi.
21 Ocak 2025'teki yangından bir gün sonra 'yazılan' ve kamuoyundan saklanan raporda, otelde yangın güvenliğine ilişkin ciddi eksikliklere ilişkin herhangi bir tespit yer almaması dikkat çekerken, yangın güvenliğiyle ilgili yalnızca “Otelin müşteri yatak odalarında; duman dedektörü, kıymetli eşya kasası, sandalye, valizlik, çamaşır torbası ve fiyat listesi bulunmaktadır” ifadesi yer aldığı kaydedildi.
Denetim sırasında bu duman dedektörlerinin çalışıp çalışmadığı dahi kontrol edilmediği belirtilen haberde “Kontrol edilseydi çalışmadığı anlaşılacak ve bu eksikliklerin giderilmesi istenecekti. Böylece yangında hayatını kaybeden 78 kişi, belki de duman dedektörü uyarısıyla uyanacak, yangını fark edecek ve hayatta kalabileceklerdi. Ancak otelde hiçbir yangın ikaz cihazları çalışmadığı için birçok kişi yangını dahi fark edemeden uykularında can verdi.” ifadelerine yer verildi.
Turizm Bakanlığı topu Orman Bakanlığı'na attı
Raporda, tek tespit “tesisin turizm belgesinde belirtilen kapasitesi ile uygulamadaki kapasitesi arasında bazı farklılıklar" oldu. Bu farklılık ise "personel lojmanında yer alan personel yatak sayısında değişiklik"ti. Yani, otelin personel yatakhanesi kaçaktı. (44 oda 88 yatak)
İmar mevzuatına aykırı bu durum, 2018 yılı sonrası denetim raporlarında da tespit edilmiş. Ancak Turizm Bakanlığı, oteli ne kapatmış ne turizm işletme belgesini iptal etmiş ne de bu aykırılığın giderilmesini istemiş.
Son denetim raporunda, bu konuda tesisin Turizm İşletme Belgesinde Tarım ve Orman Bakanlığından tahsisli olması nedeniyle Tarım Bakanlığı'ndan görüş alınması gerektiği belirtilerek, şöyle denildi:
“Ancak, rapor yazım-imza aşamasında tesiste yangın çıktığı ve tesisin bir kısmının yandığı anlaşılmıştır. Bu nedenle mevcut kapasite ünitelerine ilişkin 8 ve 9 uncu maddede belirtilen hususlara dair bu aşamada bir işlem yapılması imkanı kalmadığından Bolu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yazı yazılması ve tesisin nihai durumu hakkında bilgi alınarak sonucuna göre gerekli işlemlerin yürütülmesi uygun olacaktır.”
Tesisin Bolu Valiliği İl Özel İdaresince düzenlenmiş bulunan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları’na işaret edilen raporda, şöyle devam edildi:
“Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasının 'Mülga 7/12/2004 tarihli ve 5272 sayılı Belediye Kanunu ile 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen turizm işletmesi belgeleri, işyeri açma ve çalışma ruhsatı yerine geçer.
Bu şekilde işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile belgelendirilmeyen tesislerde; ilave yapılaşma, belge sahibi değişikliği, ana faaliyet konusundaki işletmeci değişikliği durumunda işyeri açma ve çalışma ruhsatı istenir. Ayrıca turizm işletmesi belgesi işyeri açma ve çalışma ruhsatı yerine geçen ve sonradan işyeri açma ve çalışma ruhsatı almamış olan tesislerin, yangın önlemlerinin yeterli olduğuna dair ilgili kurumdan uygunluk yazısı alarak 30/4/2024 tarihine kadar Bakanlığa ibraz edilmesi zorunludur. Verilen sürede istenilen uygun evrakın Bakanlığa gönderilmemesi halinde Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca tesisin belgesi iptal edilir.' hükmü bulunmaktadır. Bu konuda dosyadaki işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının dikkate alındığı anlaşılmıştır.”
'Yangın çıktı, bu aşamada bir işlem imkanı kalmadı'
Raporun sonuç bölümünde ise şu değerlendirme yer aldı:
“Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında; rapor yazım-imza aşamasında tesiste yangın çıktığı ve tesisin bir kısmının yandığı anlaşıldığı ve bu nedenle mevcut kapasite ünitelerine ilişkin 8 ve 9’uncu maddelerde belirtilen hususlara dair bu aşamada bir işlem yapılması imkanı kalmadığından Bolu Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yazı yazılması ve tesisin nihai durumu hakkında bilgi alınarak sonucuna göre gerekli işlemlerin yürütülmesi, diğer taraftan yukarıda 3. maddede belirtilen mekanik hatlara ve buradaki teknik personele ilişkin konunun Valiliğe bildirilerek takibinin yapılması ve sonucundan Bakanlığımıza bilgi verilmesinin istenilmesi uygun olacaktır.”
Raporun altındaki imza ise Başkontrolör Barış Başayvaz’a ait. Başayvaz, Danıştay’ın hakkında soruşturma izni verdiği 9 Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilisi arasında yer alıyor.
Otele ilişkin daha önceki denetimlerde raporun altında “daire başkanı” imzası atılırken, 16 Aralık’taki denetim raporuna yalnızca başkontrolör unvanıyla imza atılması dikkat çekti. Raporda yer almayan eksikliklerin Başkontrolör Barış Başayvaz tarafından tespit edilip edilmediği, tespit edilmişse rapora yazılmasının engellenip engellenmediği ise şimdilik bilinmiyor.
Bakanlığın 'göremediği' eksiklikleri aynı gün Bolu Belediyesi tespit etmişti
Oysa Grand Kartal Oteli aynı gün yani 16 Aralık 2024 tarihinde denetleyen Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü, yangın güvenliğiyle ilgili 8 ciddi eksiklik tespit etmişti. Hatta Bolu Belediye Başkan Yardımcısı, İtfaiye Müdürü ve bir İtfaiye Eri, eksiklikleri İl Özel İdaresi'ne bildirmediği için tutuklu.
Tahliye çıkışları, ışıklı yönlendirme levhaları, acil aydınlatma, elektrik tesisatı uygunluğu, söndürme gereçleri, algılama sistemleri ve yangın alarmı, paratoner, duman havalandırma ve tahliye başlıkları, Bolu Belediyesi'nin "yetersiz" dediği yangın güvenliğindeki eksiklikler.
Bilirkişiler de ihmalleri saymıştı
Yine yangın sonrasında savcılığın görevlendirdiği bilirkişilerin yaptığı denetim sonucunda ise, şu temel eksiklikler belirlenmişti:
1) Otelde acil durum anons sistemi bulunmuyordu.
2-)Yangın algılama ve uyarı sistemleri devreye alınmadı.
3-)Personel yangın ve acil durum eğitimi almadı; tatbikat yapılmadı.
4-)Kaçış merdiveni, merdiven kapıları ve tahliye kapıları mevzuata uygun değildi.
5-)Otelde yağmurlama (sprinkler) sistemi yoktu.
6-)Merdivenlerde duman tahliyesini sağlayacak doğal veya mekanik bir sistem kurulmamıştı.
7-)Acil durum aydınlatma düzenekleri yerleştirilmedi.
8-)Yangın kaçış levhaları ve yönlendirmeler eksikti.
9-)Konuklara alternatif çıkış imkânı sağlanmadı.
10-)2022’den sonra otelde iş güvenliği uzmanı görevlendirilmedi.
11-)Asansörler mevzuata uygun hale getirilmedi.
12-)LPG bina içinde projesiz ve onaysız tesisatla kullanıldı; bu da yangının hızla büyümesine neden oldu.
13-)Tüm bu eksikliklere rağmen otel, 2024-2025 sezonunda açılarak müşteri kabul etti.
14-)16 Aralık 2024’te Bolu Belediyesi İtfaiyesi tarafından eksikler tespit edilmesine rağmen otel yönetimi önlem almadı.
Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Danıştay'ın soruşturma izni verdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürleri Neşe Çıldık ve Şennur Aldemir Aydoğan ile yangın tarihinde Kontrolörler Kurulu Başkanvekili Levent Kırcan'ın arasında bulunduğu 9 kamu görevlisiyle ilgili soruşturma yürütüyor.
