Aşırı turizm, özellikle Avrupa’da yerel halkın yoğun ziyaretçi baskısı nedeniyle giderek daha fazla tartışılan bir konuya dönüşüyor. Safari uzmanı tur operatörü Go2Africa tarafından yayımlanan yeni bir sıralama, dünyanın en kalabalık turist destinasyonlarını ortaya koyarak sorunun küresel ölçekte büyüdüğünü gösteriyor.
Turizme aşırı bağımlılık ve yük taşıma kapasitesini gösteritor
Araştırma, bazı destinasyonların artık yerel nüfusundan katbekat fazla turisti ağırladığını, bunun da sürdürülebilirlik, altyapı kapasitesi ve yaşam kalitesi açısından ciddi riskler doğurduğunu vurguluyor. Ziyaretçi–yerli oranı turizmin tüm etkilerini tam olarak yansıtmasa da, bazı ülkelerin hem turizme bağımlılığını hem de bu yükü taşıma kapasitesini göstermesi açısından önemli bir gösterge niteliği taşıyor.
Venedik'te. kilometrekarete 5 bin turist düşüyor
Avrupa ve Karayipler’deki mikrodevletler başta olmak üzere, Venedik, Brugge, Reykjavik ve Asya’da Makao gibi şehirler de aşırı turizmin baskısını yoğun şekilde hissediyor. Venedik günde ortalama 40 bin ziyaretçi ağırlarken nüfusu 50 binin altında; kentin tarihi merkezinde kilometrekareye düşen turist sayısı 5 bin 48. Yılda 8 milyon civarında turist alan Brugge’da ise günlük ortalama ziyaretçi sayısı 27 bine ulaştı.
Listenin zirvesinde Vatikan var
Aşırı turizm sıralamasında ilk sırada dünyanın en küçük devleti Vatikan yer alıyor. 0,44 km² alanda yaşayan yalnızca 882 kişi, yılda 6,8 milyon ziyaretçiyi karşılıyor. Bu da her bir sakin başına 7 bin 710 turist anlamına geliyor. Günlük ziyaretçi sayısı zaman zaman 25 bine ulaşıyor.
Andorra ve San Marino ilk üçte
İkinci sırada, Fransa ve İspanya arasında sıkışmış Pireneler mikrodevleti Andorra bulunuyor. Yaklaşık 85 bin nüfusuna karşılık yılda 9,6 milyon turist çeken Andorra, sakin başına 118 ziyaretçi ile listenin en yoğun destinasyonlarından.
Üçüncü sıradaki San Marino ise yalnızca 33 bin 600 kişilik nüfusuyla yılda 2 milyon ziyaretçi ağırlıyor; kişi başı 60 turist düşüyor. Mutlak sayılarda Avrupa’nın en az ziyaret edilen ülkelerinden biri olsa da küçük nüfus, turizm baskısını büyütüyor.
Cruise turizmiyle boğuşan Karayip adaları
Bahamalar, Antigua ve Barbuda ile Saint Kitts ve Nevis gibi Karayip mikrodevletleri de listede üst sıralarda yer alıyor. Bir kerede binlerce yolcu indiren kruvaziyer gemileri, küçük toplulukların kapasitesini aşıyor ve limanlarda ciddi yoğunluk yaratıyor.
Sekizinci sırada yer alan Monako, 2,08 km² alanda yaşayan 39 bin kişiye karşılık her yıl 340 bin ziyaretçi çekiyor. Yerel kaynaklar Monako’nun kitle turizminin olumsuz etkilerinden nispeten korunduğunu savunsa da, kumarhaneler, marina ve saray meydanı etrafında yoğunlaşan kalabalıklar mikrodevleti nüfusa oranla en “yoğun” destinasyonlardan biri haline getiriyor.
Dokuzuncu sıradaki Malta ise giderek artan turizm baskısıyla karşı karşıya. 563 bin nüfusuna karşın yılda 3,5 milyon ziyaretçi ağırlayan ada ülkesinin bu sayının 2025’te 4 milyonu aşması bekleniyor. Özellikle Comino’nun ünlü Blue Lagoon bölgesinde zirve sezonda günlük 10 bin turiste kadar çıkan kalabalıklar, çevreyi tehdit eder boyuta ulaştı. BBC, “omuz omuza kalabalık”, çöp yığınları ve gürültülü motorbotlardan bahsediyor.
Go2Africa’nın araştırmasında Asya’yı temsil eden iki destinasyon ise Bahreyn ve Hong Kong oldu.
ABD’de de tablo değişmiyor: Her eyalet ziyaretçi sayısında nüfusunu geride bıraktı
Aşırı turizm yalnızca küçük ülkelere özgü değil. Araştırmaya göre ABD’de tüm eyaletler, yıllık ziyaretçi sayısında nüfusunun üzerinde turist rakamlarına ulaştı.
• Batı Virginia: 1,77 milyon nüfusa karşılık 75 milyon ziyaretçi – kişi başı 42 turist.
• New York: Yıllık 306 milyon ziyaretçiyle ülkenin en yoğun destinasyonu; ziyaretçilerin büyük bölümü New York City’ye akıyor.
• California: Plajlar, milli parklar ve eğlence merkezleriyle 264 milyon ziyaretçi çekiyor.
• Teksas: Geniş yüzölçümü ve yüksek nüfusu sayesinde kişi başı sadece 2 turist ile en düşük orana sahip.
• Alaska: Yıllık 2,7 milyon ziyaretçi ile ülkenin en az ziyaret edilen eyaleti; mevsimsellik ve yüksek maliyetler sayıyı sınırlıyor.
Turizmde denge arayışı
Bu veriler, turizme ekonomik olarak bağımlı destinasyonlar ile yerel halkın yaşam kalitesi arasındaki gerilimin büyüdüğünü ortaya koyuyor. Uzmanlara göre asıl zorluk, turizm gelişimi ile sürdürülebilirlik arasında doğru dengeyi bulmak. Aynı zamanda tur operatörleri ve seyahat acentelerine de ziyaretçileri alternatif destinasyonlara yönlendirme konusunda sorumluluk düşüyor.
Kişi bvaşına en fazla turist düşen destinasyonlar
